Soft Power กลับมาถูกใช้เป็นที่แพร่หลายอีกครั้ง หลังกระแส “ข้าวเหนียวมะม่วง” ของศิลปินมิลลิ บนเวทีคอนเสิร์ต Coachella ส่งผลให้ข้าวเหนียวมะม่วงขายดีเป็นเทน้ำเทท่า
ในยุคที่อินเตอร์เน็ตเข้าถึงผู้คนได้ง่ายขึ้น Soft Power จุดเริ่มต้นเล็กๆที่ยิ่งใหญ่ของการสร้างโอกาสและช่องทางใหม่ ๆ ผลักดันอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ และสามารถนำรายได้เข้าประเทศ รวมถึงเป็นการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทย
ซอฟต์ พาวเวอร์ (Soft Power) คำนี้ถูกใช้กันมาตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 แล้ว ซึ่งในสมัยนั้นนอกจากอำนาจทางทหาร ยังมีอำนาจอื่นๆ ที่มีบทบาทต่อคนในสังคมอีก โดยอำนาจที่ว่านั้นค่อยๆ แฝงตัวเข้าไป ด้วยการอาศัยความนุ่มนวล ไม่บีบบังคับ จนสุดท้ายแล้วอำนาจเหล่านั้นได้ถูกฝังเข้าไปในตัวของคนๆ นึงได้สำเร็จ โดยผ่านตัวกลาง 3 อย่าง คือ วัฒนธรรม, ค่านิยม และนโยบายทางต่างประเทศ
แปลง่ายๆ Soft Power ก็คือ การขยายอิทธิพล การเปลี่ยนแปลงความคิด การทำให้ผู้คนมีส่วนร่วม รู้สึกถูกเชื้อชวนให้อยากทำตาม หรือการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้อื่น โดยไม่ได้ใช้อำนาจบังคับขู่เข็ญ ซึ่งจะต่างจาก Hard Power ที่จะใช้อย่างอำนาจเศรษฐกิจ อำนาจทางการทหาร เพื่อบีบบังคับให้ประเทศต่างๆ ต้องยอมปฏิบัติตามสิ่งที่ต้องการ
การสร้าง Soft Power นี้สามารถที่จะเกิดขึ้นได้ถ้ารู้จักกลุ่มที่จะสื่อสาร รู้จักหาจุดที่สื่อสาร และเปลี่ยนแปลงความคิดโดยไม่ได้ถูกบังคับ แต่สำคัญคนที่สร้าง Soft Power ต้องสร้างสิ่งสำคัญที่Connectกับกลุ่มผู้สื่อสารให้เป็น โดยให้พวกเขาเหล่านั้นรู้สึกมีส่วนร่วม
แต่ละประเทศก็จะมี Soft Power ในแบบฉบับของตัวเอง สหรัฐฯ ก็เป็นเรื่องความบันเทิงอย่างภาพยนตร์ เพลง และรายการต่างๆ ฝรั่งเศสก็จะมีเรื่องอาหาร สถานที่ท่องเที่ยว หรือประเทศที่เห็นเด่นชัดที่สุดของการใช้ Soft Power อย่างประเทศเกาหลีใต้ ที่ใช้สื่อบันเทิง ทั้งรายการโทรทัศน์ K-pop ซีรีย์ แฝงตัวเข้าไปแบบไม่ต้องลงทุนมากนัก
Soft Power ในไทยส่งออกอะไรได้บ้าง ?
มาถึงตรงนี้หลายคนอาจสงสัยว่า แล้วประเทศเราส่งออกอะไรเป็น Soft Power ได้บ้าง
1. ศิลปิน
2. สื่อบันเทิง ละคร/ซีรีส์/ภาพยนตร์ ซึ่งปัจจุบันมีหลายเรื่องแล้วที่ไปโด่งดังต่างประเทศ อย่างซีรีย์วาย เป็นต้น
3. อาหาร
4. ที่เที่ยว
5. วัฒนธรรม โดยเฉพาะพวกงานศิลปะ ประเพณี มวนไทย งานประณีตศิลป์ งานวรรณกรรม โขน ฯลฯ
6. ภาษา
สรุป
ถึงแม้ Soft Power จะเป็นอิทธิพลทางวัฒนธรรมทางอ้อม ที่ส่งผลกระทบต่อการรับรู้ของคนในสังคม แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า อิทธิพลนี้สร้างความตระหนักรู้ให้กับคนในสังคมได้ไม่น้อยเลยทีเดียว อย่างไรก็ตาม หากต้องการให้ Soft Power มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จะต้องอาศัยความร่วมมือจากทางภาครัฐ ในการสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง